Jan Szancenbach

"Marzeniem wielu malarzy..."

   Marzeniem wielu malarzy, nie tylko krakowskich, była przemożna chęć, aby wystawę ich obrazów poprzedził kiedyś wstęp zmarłej nie tak dawno, Pani profesor Marii Rzepińskiej, wybitnej znawczyni sztuki europejskiej, a więc i polskiej zarazem. Tylko nieliczni doczekali się takiego omówienia, do nich należy także i Jan Szancenbach profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, kiedyś jej rektor, artysta związany z tą uczelnią przez całe życie twórcze. Pani profesor pisała o twórczości krakowskiego artysty między innymi tak: "Jan Szancenbach nie wspomaga swojej twórczości żadnym komentarzem, pozostawiając z nią widza sam na sam. Jest on jednym z rzadkich obecnie artystów, którzy nie podbudowują swej sztuki skomplikowaną doktryną. Ileż to razy czytałam introdukcje i manifesty polityków, nadużywające wielkich słów, które w konfrontacji z rzeczywistością wizualnych doznań wykazywały żenującą niewspółmierność. Szancenbach chce przemawiać do widza przede wszystkim swym malarstwem nie pseudouczonym dyskursem."
   To stwierdzenie oddaje nie tyle istotę sztuki Jana Szancenbacha, ile jest charakterystyką mało dziś spotykanej postawy twórczej, która zawiera w sobie zarówno pewien rodzaj skromności, jak i nieodzownej dla artysty pewności siebie, a raczej pewności własnej koncepcji artystycznej. Miałem okazję odbyć z profesorem Szancenbachem kilka dłuższych rozmów, zarówno tych, które dotyczyły jego malarstwa bezpośrednio, jak i tych odnoszących się do sztuki w ogólnym znaczeniu. Przyznam, że do tego, co napisała Pani profesor można dodać niewiele. Z profesorem Janem Szancenbachem dużo swobodniej rozmawia się bowiem na tematy ogólne, mówiąc o jego malarstwie napotyka się na rzadko spotykany rodzaj czegoś w rodzaju zażenowania, a przecież jest to malarz ceniony nie tylko na gruncie krakowskim. Wystawy obrazów krakowskiego malarza cieszą się powodzeniem w Londynie, Paryżu i Japonii, gdzie zdobyły sobie uznanie szczególne. Pisząc o powodzeniu i uznaniu najczęściej mamy na myśli to, co o twórczości artysty napisali krytycy, tymczasem w wypadku Szancenbacha uznanie to wyraża się także licznymi zakupami jego płócien.
   Jan Szancenbach malarz typowo krakowski jest także twórcą, którego dość precyzyjnie można umiejscowić w artystycznej tradycji europejskiej. Spadkobierca sztuki tworzonej przez polskich "kolorystów" jest także, kontynuatorem kierunków i sposobów konstruowania obrazów do jakich i oni nawiązywali. Jan Szancenbach to także jedna z charakterystycznych postaci krakowskiego świata artystycznego.
   
                                                                                                                                                   Andrzej Warzecha